ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 17، شماره 9، آذر 1403 ، شماره پی در پی 103

بررسی نشانه های هنجارشکنی دینی در شعر نادر نادرپور

صفحه (125 - 141)
فرید حیدری آل ، حسن حیدری (نویسنده مسئول)، محسن ذوالفقاری ، حجت‌اله امیدعلی
تاریخ دریافت مقاله : بهمن 1402
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : اردیبهشت 1403

چکیده

زمینه و هدف: دین مبین اسلام بعنوان دیانت اصلی مردم ایران، در فرهنگ، رفتار واندیشه و دیگر زوایای زندگی آنان تاثیر داشته و از ورود اسلام به این سرزمین، به شکل هنجاری پذیرفته شده و قانونی الهی، مطابقت و عدم مطابقت با آن تبدیل به معیار و سنجش شده است.

با ورود اندیشه های نو ومتاثر از فرهنگ غرب ومطرح شدن مضامین و درونمایه هایی مرتبط با دنیای جدید،دین گریزی و دین ستیزی و برخی نشانه های هنجارشکنی دینی به شکلی گسترده تر درآمد و مخالفت با دین و مظاهر آن به نوعی، نماد نواندیشی و پیشرفت و تمدن واز سویی مظهر ملی گرایی و وطن پرستی شد. نادر نادرپور که تحت تاثیر مکتب غربی رمانتیسم، شاخصه های این مکتب را در شعر خود بروز داد، نیز از این قاعده مستثنی نیست.

روشها: این پژوهش، باتکیه برمطالعات نظری وشیوه های کتابخانه ای انجام گرفته و محدوده مورد پژوهش مجموعه اشعار نادرنادرپور است که توسط نشر چشمه منتشر شده است.

یافته ها: توجه به نگاههای دینی باستان گرایانه ایرانی مثل زرتشت و مانی و بحث ثنویت و تجسید خداوند، نگاههای منافی توحید در اسلام، سرودن اشعار اباحی و عریان گویی در کلمات و تن کامگی بدون توجه به عرف جامعه، بسامد کاربرد شیطان و ابلیس در شعر و رساندن آن تا مرحله ربوبی ودادن چهره نیک به شیطان و تاثیر پذیری از مسیحیت به عنوان منبع الهام پیروان مکتب رمانتیسم ونیز جلوه های ناامیدی و مرگ اندیشی و مرگ طلبی را میتوان از مظاهر هنجارشکنی دینی نادرپور دانست.

نتیجه گیری: او باتوجه به پیروی از رمانتیسم، نشانه های متعددی از هنجارشکنی دینی را در شعر خود بروز میدهد و غالب این نشانه ها شاخصه های این مکتب در شعر او هستند. البته او همیشه چنین اندیشه ای نداشته و در سروده های دیگری تاثیرپذیری وی از آیین اسلام مشاهده میشود و مشی شاعری وی که دلبستگی وی به شعر گذشته فارسی را نشان میدهد ونیز رشد در جامعهاسلامی او را به کاربرد نشانه های اسلامی، مجاب کرده است.

کلمات کلیدی
نادرنادرپور , دین گریزی , هنجارشکنی دینی , رمانتیسم , شیطان , مسیحیت

• قرآن کریم
• الهی، صدرالدی) 1398). طفل صدساله ای به نام شعر نو.تهران: پارسه
• پریستلی،جان بوینتن.(1392)ترجمه ابراهیم یونسی. تهران: انتشارات امیرکبیر
• ثروت ، منصور.(1390) آشنایی با مکتهای ادبی. تهران : نشر علم .
• حسین پور چافی، علی.(1384) جریانهای شعر معاصر فارسی. تهران : انتشارات امیر کبیر.
• جعفری جزی ،مسعود.(1378) سیر رومانتیسم در اروپا. تهران: نشر مرکز.
• زرشناس،شهریار.(1386).رویکردها و مکتبهای ادبی،دفتر اوّل. تهران: سازمان انتشارات علمی و فرهنگی
• زرقانی، سیدمهدی.(1384). چشم انداز شعر معاصر ایران. تهران : نشر ثالث.
• سید حسینی، رضا.(1384). مکتبهای ادبی، جلد اوّل. تهران: انتشارات نگاه.
• شفیعی کدکنی،محمدرضا(1390).با چراغ و آینه. تهران : نشر سخن.
• -------------------.(1383). صور خیال در شعر فارسی. چاپ نهم، تهران: نشر آگه.
• عیدگاه طرقبه ای ، وحید. (1388).کهن دیارا.تهران : نشر سخن.
• فتوحی رود معجنی،محمود.(1385). بلاغت تصویر.تهران :نشرسخن
• -------------------.(1392). سبک شناسی چاپ دوم، تهران: سخن
• نادرپور، نادر.(1382). مجموعه اشعار. تهران: انتشارات نگاه.
• اسماعیل پور،قاسم و مهرافروز،ناهید.(1396).«بازتاب گنوسیزم در اندیشه ثنویت مانی»، دومین کنفرانس بین المللی ادبیات وزبان شناسی،تیرماه1396
• سیف الهی متین.(1397).«انسان شناسی و انتخاب خیر در بستر ثنویت مزدایی و تاثیر آن در پایان نیک جهان». دومین همایش ملی خیرماندگار.
• عبدالکریم کریمی،فرزانه سرخی، فریدون طهماسبی،بهزاد خواجات.(1401)«بررسی دهری منشی در شعر معاصر با رویکرد به اشعار نادرنادرپور،فریدون مشیری،نصرت رحمانی». نشریه علمی سبک شناسی نظم ونثر فارسی (بهارادب). دوره15،شماره78،صص223-237».
• خلج،رضا و پارسا،سیداحمد.(1394). «نقش تشبیه در بازتاب مضامین رمانتیکی سروده های نادرنادرپور».». نشریه علمی سبک شناسی نظم ونثر فارسی (بهارادب)، سال هشتم. شماره سوم،صص223-237
• .https:--fa.wikipedia.org